- Hayata Kast Nedeniyle Boşanma Davası (TMK M. 162)
- Hayata Kast
- Hayata Kast Oluşturan Davranışlar
- Hayata Kast Oluşturmayan Davranışlar
- Dava Hakkının Ortadan Kalkması
- Anlaşmalı boşanma Yapılamaz
- Hayata Kast Nedeniyle Boşanma Davasının Davacı Açısından Fer’i Sonuçları
- Hayata Kast Nedeniyle Boşanma Davasında Davalı Açısından Fer’i Sonuçları
- Hayata Kastın Mal Rejimiyle İlgili Sonuçları
- Pek Kötü Davranış Nedeniyle Boşanma (TMK. M. 162)
- Pek Kötü Davranış
- Onur Kırıcı Davranış Nedeniyle Boşanma Davası (TMK. M. 162)
Hayata Kast Nedeniyle Boşanma Davası (TMK M. 162)
Hayata kast nedeniyle boşanma davası Türk Medeni Kanunu’nun 162. Maddesinde düzenlenen özel boşanma sebeplerinden biridir. Hayata kast sebebiyle boşanma davası mevzuatta şu şekilde düzenlenmiştir;
“Madde 162- Eşlerden her biri diğeri tarafından hayatına kastedilmesi veya kendisine pek kötü davranılması ya da ağır derecede onur kırıcı bir davranışta bulunulması sebebiyle boşanma davası açabilir.
Ancak davaya hakkı olan eşin boşanma sebebini öğrenmesinden başlayarak altı ay ve her hâlde bu sebebin doğumunun üzerinden beş yıl geçmekle dava hakkı düşer.
Affeden tarafın dava hakkı yoktur.“
Hayata kast, pek kötü veya onur kırıcı davranış nedeniyle boşanma kanunda mutlak boşanma sebeplerindendir. Bu nedenle ispatı halinde hakimin boşanmaya karar vermesi gerekir.
Hayata Kast
Hayata kast, pek kötü veya onur kırıcı davranış mutlak boşanma sebeplerindendir. İspatı halinde evlilik birliğinin çekilmez hale gelip gelmediği şartını araştırmadan kesinlikle boşanmaya karar vermesi gerekecektir. Ek olarak hayata kast kusura dayalı bir boşanma sebebidir.
Mutlak boşanma sebebi olduğu için eşlerden birinin diğerini öldürmeye yönelik eyleminin kanıtlanması halinde boşanma kararı verilmelidir.
Hayata kast oluşturan eylemin kasten işlenmesi gerekir. İhmal veya tedbirsizliğe dayalı davranışlar esas alınarak hayata kast nedeniyle boşanma davası açılamaz.
Kast eden eşin ayırt etme gücünden yoksun veya akıl hastası olmaması gerekir. Bu nedenle açılan boşanma davalarında, evlilik birliğinin temelinden sarsılması sebebiyle boşanma davalarında olduğu gibi kusur kıyaslaması yapılamaz.
Hayata Kast Oluşturan Davranışlar
Hayata kast şüphesiz eşlerden birinin diğerini öldürmek kastıyla gerçekleştirdiği eylemlerdir. Ancak bunları daha çok açacak olursak;
A) Mesela intihara teşvik etmek hayata kast eylemini oluşturur. Elverişli araçların ve ortamın sağlanması halinde eşin kışkırtılarak intihara teşvik etme eyleminin varlığı kabul edilir. İntihara teşvik etme eylemi sözlü veya her türlü iletişim aracıyla gerçekleştirilebilecektir.
B) Eşini öldürmek isteyen eşin elverişli olmayan araçlarla hareket etmiş olması hayata kast eyleminin varlığını ortadan kaldırmaz, kastının varlığı yeterlidir.
C) Ancak eşini öldürmek için gerekli bütün hareketleri yerine getirmesine rağmen elinde olmayan sebeplerle ölümün gerçekleşmemesi, hayata kast eyleminin varlığını ortadan kaldırmaz. Örneğin silahın ateşlenmemesi veya kurşunun isabet etmemesi halinde hayata kast nedeniyle boşanma davası açılabilecektir.
D) Eşin ölüm tehlikesine seyirci kalmak hayata kast için yeterlidir. Örneğin ölüm tehlikesi geçiren eşine yardım etmeyen, yardım ekiplerini çağırmayan ve tehlike geçiren eşin başkalarının yardımıyla kurtulması halinde hayata kast nedeniyle boşanma davası açılabilecektir.
Hayata Kast Oluşturmayan Davranışlar
Hayata kast oluşturmayan davranışlara şunları örnek verebiliriz;
A) Mesela öldürme tehdidi ciddi de olsa hayata kast kavramına girmez.
B) Öldürme kastı bulunmayan eylemler diğer eşin hayati tehlike yaşamasına neden olsa da kast olmadığı için hayata kast nedeniyle boşanma davası açılamaz.
C) Eşin yakınlarına yönelik gerçekleştirilen hayata kast eylemine dayanarak, hayata kast nedeniyle boşanma davası açılamaz.
Dava Hakkının Ortadan Kalkması
A) Hayata kast nedeniyle dava açma hakkı olan eşin boşanma sebebini öğrenmesinden başlayarak altı ve her halde hayata kast eyleminin üzerinden beş yıl geçmesiyle dava hakkı düşer. Hak düşürücü süreler hakim tarafınsan resen değerlendirilir.
B) Hayata kast nedeniyle dava açma hakkı olan eş, hayatına kasteden eşini affetmesi halinde dava hakkı düşer. Af şekle bağlı olmayıp yazılı ya da sözlü yapılması mümkündür. Lakin bizzat eşe söylenmesi şart olmayıp üçüncü kişilere karşı yapılan af açılmaması da aynı sonucu doğurur. Aynı zamanda af örtülüde yapılabilecektir. Örneğin birlikte tatile gitmeleri örtülü af anlamına gelmektedir.
Anlaşmalı boşanma Yapılamaz
Hayata kast nedeniyle açılmış boşanma davasında ancak usulüne uygun ıslah halinde anlaşmalı boşanma yoluna gidilebilecektir.
Hayata Kast Nedeniyle Boşanma Davasının Davacı Açısından Fer’i Sonuçları
A) Manevi Tazminat
TMK m. 174 f. 2 Boşanmaya sebep olan olaylar yüzünden kişilik hakları saldırıya uğrayan eş, kusurlu olan diğer eşten manevi tazminat talep edebilecektir.
B) Maddi Tazminat
TMK m. 174 f. 1 Mevcut veya beklenen menfaatleri boşanma yüzünden zedelenen kusurusuz veya daha az kusurlu eş, kusurlu eşten uygun bir maddi tazminat isteyebilecektir. Boşanma davasında usulüne uygun şekilde talep edilmesi halinde hakim maddi tazminat ödenmesine karar verebilecektir.
C) Yoksulluk Nafakası
TMK m. 175 f. 1 hükmü gereği boşanma yüzünden yoksulluğa düşecek taraf, kusuru daha ağır olmamak koşuluyla diğer taraftan nafaka isteyebilecektir. Hayata kast nedeniyle açılacak boşanma davasında davacı eş yoksulluğa düşmesi halinde, usulüne uygun şekilde talep edilmesi halinde hakim davacı eşe yoksulluk nafakası bağlanmasına hükmedebilecektir.
TMK m. 175 f. 1 hükmü gereği boşanma yüzünden yoksulluğa düşecek taraf, kusuru daha ağır olmamak koşuluyla diğer taraftan nafaka isteyebilecektir. Hayata kast nedeniyle açılacak boşanma davasında davacı eş yoksulluğa düşecekse, usulüne uygun şekilde talep edilmesi halinde hakim davacı eşe yoksulluk nafakası bağlanmasına hükmedebilecektir.
D) Tedbir Nafakası
Hayata kast nedeniyle açılmış boşanma davasında davacı eşin talebi halinde, tedbir nafakasına hükmedilebilecektir. Davacıyla birlikte yaşayan ergin olmayan ortak çocukları için, davacının ihtiyacı olmasa dahi çocuklar için dava tarihinden itibaren tedbir nafakasına hükmedilmelidir.
E) Velayet
Hayata kast nedeniyle açılacak boşanma davasında çocuğun üstün yararına ve güvenliğine aykırı değilse davacı eşe velayet verilebilecektir.
Hayata Kast Nedeniyle Boşanma Davasında Davalı Açısından Fer’i Sonuçları
A) Manevi Tazminat
Eşinin hayatına kasteden eşe manevi tazminat verilir mi?
TMK m. 174 f. 2 hükmü gereği hayata kast nedeniyle boşanma davasının kabulü halinde davalı eş, tam kusurlu olduğu için maddi tazminat isteme hakkı yoktur.
B) Maddi Tazminat
Eşinin hayatına kasteden eşe maddi tazminat verilir mi?
TMK m. 174 f. 1 hükmü gereği hayata kast nedeniyle boşanma davasının kabulü halinde davalı eş, tam kusurlu olduğu için davalı eşin maddi tazminat isteme hakkı yoktur.
C) Yoksulluk Nafakası
Eşinin hayatına kasteden yoksulluk nafakası verilir mi?
Hayata kast nedeniyle boşanma davasının kabul edilerek boşanma kararı verilmesi halinde, davalı eş tam kusurlu olarak kabul edileceği için, yoksulluğa düşse dahi yoksulluk nafakası isteme hakkı olmayacaktır.
D) Tedbir Nafakası
Eşinin hayatına kasteden eşe çocuğun tedbir nafakası verilir mi?
Hayata kast nedeniyle boşanma davasının devamı süresince davalı eşin tedbir nafakası ihtiyacı varsa tedbir nafakası ödenmesine karar verilebilecektir.
E) Velayet
Eşinin hayatına kasteden eşe çocuğun velayeti verilir mi?
Hayata kast nedeniyle boşanma davasında davalı eşe velayetin verilmemesi gereksede bu davalı eşe velayetin verilmesini mutlak olarak engellemeyecektir. Velayetin verilmesinde çocuğun güvenliği gözetilecektir.
Hayata Kastın Mal Rejimiyle İlgili Sonuçları
A) Edinilmiş Mallara Katılma Rejimine Etkisi (Tmk m. 236 f. 2)
Türk Medeni Kanunu’nun 236. Maddesinin 2. Fıkrası gereği, hayata kast nedeniyle boşanma hâlinde hâkim, kusurlu eşin artık değerdeki pay oranının hakkaniyete uygun olarak azaltılmasına veya kaldırılmasına karar verebilecektir.
B) Paylaşmalı Mal Ayrılığı Rejimine Etkisi (Tmk m. 252)
Türk Medeni Kanunu’nun 252. Maddesi gereği hayata kast nedeniyle boşanma hâlinde hâkim, kusurlu eşin payının hakkaniyete uygun olarak azaltılmasına veya kaldırılmasına karar verebilecektir.
Pek Kötü Davranış Nedeniyle Boşanma (TMK. M. 162)
Pek kötü davranış; eşlerden birinin diğerine uyguladığı vücut bütünlüğünü, bedensel veya ruhsal sağlığını bozucu yahut tehlikeye düşürücü davranışlardır. Örneğin aç bırakma, eve kapatma, dövme, anormal cinsel isteklerde bulunma veya bunlara zorlaması pek kötü davranış örnekleridir. Bu eylemlerin tek sefer yaşanması yeterlidir. Sürekli tekrarlanması gerekmemektedir, ayrıca pek kötü davranışın zulüm ve işkence boyutunda olması gerekmektedir.
Pek Kötü Davranış
Pek kötü davranışa maruz kalan eşin dava hakkı boşanma sebebini öğrenmesinden başlayarak altı ay ve her hâlde bu sebebin doğumunun üzerinden beş yıl geçmekle dava hakkı düşer. Affeden tarafın dava hakkı yoktur. Pek kötü davranış özel ve mutlak boşanma sebeplerindendir. Hakim pek kötü davranışın gerçekleşmesi halinde evlilik birliğinin çekilmez hale gelip gelmediği şartını araştırmaya gerek olmadan boşanma kararı verilebilecektir. Mutlak boşanma sebeplerinde evlilik birliğinin temelinden sarsıldığı karinesine göre evlilik birliğinin sürdürülmesi taraflardan beklenemeyeceği için evlilik birliğine etkisi incelenmeyecektir. Pek kötü davranışa dayalı boşanma davası açılabilmesi için davalı eşin kusurlu olaması gerekir.
Kusura dayalı bir boşanma sebebi olduğu için fiili gerçekleştiren eşin akıl hastası veya ayırt erme gücüne sahip olması gerekir. Pek kötü davranışı oluşturan eylemin kasten yapılması gerekir. İhtimal veya tedbirsizliğe dayanan davranışlar nedeniyle pek kötü davranış nedeniyle boşanma davası açılamayacaktır.
Pek kötü davranış sebebiyle açılan boşanma davasında, evlilik birliğinin temelinden sarsılması sebebiyle açılan boşanma davalarında olduğu gibi kusur kıyaslaması yapılamayacaktır.
Pek Kötü Davranışın Şekli
A) Eşin vücut Bütünlüğüne Saldırı
Örnek olarak acımasızca dövmek, İşkence etmek, Zulüm, Ağır eziyet, Anormal cinsel ilişkiye zorlamak, Aşırı derecede cinsel ilişkide bulunmak verilebilir.
B) Eşin Sağlığına Saldırı
Pek kötü davranışın eşin sağlığına yönelmesi boşanma sebebi olması için yeterlidir. Eşin sağlığına yönelik pek kötü davranışa örnek olarak Aç bırakmak, Hapsetmek, Hastalık aşılamak verilebilir.
Pek Kötü Davranışın Şiddeti
Pek kötü davranışın şiddeti eşe ıstırap verecek boyutta olmalıdır. Tekrarlanmayan hafif tokat atma, hafif yaralama gibi eylemler zulüm ve işkence olarak kabul edilmeyecektir.
Pek kötü davranışın şiddeti eşin sağlığını bedensel ve ruhsal olarak bozacak ağırlıkta olmalıdır.
Ayrılık Kararı Verilebilir
Pek kötü davranış mutlak boşanma sebeplerinden olsa da hakim ayrılık kararı verebilecektir.
Anlaşmalı Boşanma Yapılamaz
Pek kötü davranış sebebiyle açılan boşanma davası devam ederken, davalının davayı kabul etmesiyle anlaşmalı boşanma gerçekleştirilemez. Ancak usulüne uygun şekilde ıslah yapılması halinden anlaşmalı boşanmaya karar verilebilecektir.
Pek Kötü Davranış Nedeniyle Boşanma Davasında Davacı Açısından Fer’i Sonuçları
A) Manevi Tazminat
Manevi tazminat: TMK m. 174 f. 2 gereğince boşanmaya sebep olan olaylar yüzünden kişilik hakları saldırıya uğrayan eş, kusurlu olan diğer eşten manevi tazminat talep edebilecektir.
B) Maddi Tazminat
Maddi tazminat: TMK m. 174 f. 1 hükmü gereği mevcut veya beklenen menfaatleri boşanma yüzünden zedelenen kusursuz veya daha az kusurlu eş, kusurlu eşten uygun bir maddi tazminat isteyebilecektir. Pek kötü davranış açılmış boşanma davasında usulüne uygun şekilde talep edilmesi halinde hakim maddi tazminat ödenmesine karar verebilecektir.
C) Yoksulluk Nafakası
Yoksulluk nafakası :TMK m. 175 f. 1 hükmü gereği boşanma yüzünden yoksulluğa düşecek taraf, kusuru daha ağır olmamak koşuluyla diğer taraftan nafaka isteyebilir. Pek kötü davranış nedeniyle açılmış boşanma davasında davacı eş yoksulluğa düşmesi halinde, usulüne uygun şekilde talep edilmesi halinde hakim davacı eşe yoksulluk nafakası bağlanmasına hükmedebilir.
D) Tedbir Nafakası
Pek kötü davranış nedeniyle açılmış boşanma davasında davacı eşin talebi halinde, tedbir nafakasına hükmedilebilecektir. Davacıyla birlikte yaşayan ergin olmayan ortak çocukları için, davacının ihtiyacı olmasa dahi, çocuklar için dava tarihinden itibaren tedbir nafakasına hükmedilmelidir.
E) Velayet
Pek kötü davranış nedeniyle açılmış boşanma davasında çocuğun üstün yararına ve güvenliğine aykırı olmayacaksa davacı eşe velayet verilebilecektır.
Pek Kötü Davranış Nedeniyle Boşanma Davasında Davalı Açısından Fer’i Sonuçları
A) Manevi Tazminat
TMK m. 174 f. 2 hükmü gereği hayata kast nedeniyle boşanma davasının kabulü halinde davalı eş, tam kusurlu olduğu için maddi tazminat isteme hakkı yoktur.
B) Maddi Tazminat
TMK m. 174 f. 1 hükmü gereği pek kötü davranış nedeniyle açılan boşanma davasının kabulü halinde, davalı eş tam kusurlu olduğu için davalı eşin maddi tazminat isteme hakkı yoktur.
C) Yoksulluk Nafakası
Pek kötü davranış nedeniyle açılan boşanma davasının kabul edilerek boşanma kararı verilmesi halinde, davalı eş tam kusurlu olarak kabul edileceği için, yoksulluğa düşse dahi yoksulluk nafakası isteme hakkı olmayacaktır.
D) Tedbir Nafakası
Pek kötü davranış nedeniyle boşanma davasının devamı süresince davalı eşin tedbir nafakası ihtiyacı varsa tedbir nafakası ödenmesine karar verilebilecektir.
E) Velayet
Pek kötü davranış nedeniyle açılan boşanma davasında çocuğun üstün yararı varsa velayet davalı eşe verilebilecektir. Velayetin verilmesinde çocuğun üstün yararı ve güvenliği gözetilecektir.
Onur Kırıcı Davranış Nedeniyle Boşanma Davası (TMK. M. 162)
Onur kırıcı davranış mutlak boşanma sebeplerindendir. Bu nedenle ispatı halinde evlilik birliğinin çekilemez hale gelip gelmediği araştırılmadan boşanmaya karar verilmesi gerekmektedir.
Mutlak boşanma sebebi olduğu evlilik birliğine etkisine bakılmaksızın kanıtlanması halinde boşanma kararı verilmelidir.
Onur kırıcı davranış eylemin kasten işlenmesi gerekir. İhmal veya tedbirsizliğe dayalı davranışlar esas alınarak onur kırıcı davranış nedeniyle boşanma davası açılamaz.
Onur kırıcı davranış kusura dayalı bir boşanma sebebidir. Bu nedenle davalı eşin ayırt etme gücünden yoksun veya akıl hastası olmaması gerekir.
Evlilik birliğinin temelinden sarsılması sebebiyle boşanma davalarında olduğu gibi varsa davacının kusurlu davranışlarının dikkate alınmasıyla kusur kıyaslaması yapılamaz.
Onur Kırıcı Davranışın Şekli
A) Saldırı Kastıyla Gerçekleşmelidir
Onur kırıcı davranışın saldırı kastıyla yapılması şarttır. Ayrıca onur kırıcı davranış yazılı veya sözlü olarak gerçekleştirilecektir
B) Davacı Eşin Kişiliğine Yönelmelidir
Davacı eşin doğrudan kişiliğine yönelmelidir. Onur kırıcı davranış yazılı veya sözlü yahut iletişim araçlarıyla gerçekleştirilebilecektir. Gazete ilanı, mesaj, duvar yazısı vs. örnek verilebilir. Onur kırıcı davranış davacı eşe yönelik hakaret, küçük düşürmek amacıyla saldırı şeklinde gerçekleşebilecektir. Eşe fiziksel şiddet uygulamak, etrafta arkasından hakaret etmek, başkasıyla açıkça ilişki sürdürmek, dedektif tutmak onur kırıcı davranışa örnek verilebilecektir.
Her türlü onur kırıcı davranış değil, ağır derecede onur kırıcı davranış boşanma sebebi oluşturmaktadır. Onur kırıcı davranışın boşanma sebebi olması için belirli bir sayıda olması aranmamaktadır. Tek bir olay da boşanma sebebi olabilecektir. Örneğin eşler birbirine hakaret etmeyi alışkanlık haline getirmişlerse onur kırıcı davranış nedeniyle boşanmaya karar verilemeyecektir.
Dava Hakkının Ortadan Kalkması
A) Dava açma hakkı olan eşin boşanma sebebini öğrenmesinden başlayarak altı ve her halde onur kırıcı davranış eyleminin üzerinden beş yıl geçmesiyle dava hakkı düşer. Hak düşürücü süreler hakim tarafınsan resen değerlendirilecektir.
B) Dava açma hakkı olan eş, hayatına kasteden eşini affetmesi halinde dava hakkı düşer. Af şekle bağlı olmayıp yazılı ya da sözlü olabilecektir. Bizzat eşe söylenmesi şart olmayıp üçüncü kişilere karşı yapılan af açılmaması da aynı sonucu doğurur. Ayrıca af örtülüde yapılabileceği gibi, örneğin birlikte tatile gitmeleri örtülü af anlamına gelmektedir.
Anlaşmalı Boşanma Yapılamaz
Boşanma davasında ancak usulüne uygun yapılan ıslah halinde anlaşmalı boşanma yoluna gidilebilecektir.
Onur Kırıcı Davranış Nedeniyle Boşanma Davasının Davacı Açısından Fer’i Sonuçları
A) Manevi Tazminat (TMK m. 174 f. 2)
Boşanmaya sebep olan olaylar yüzünden kişilik hakları saldırıya uğrayan eş, kusurlu eşten manevi tazminat talep edebilecektir.
B) Maddi Tazminat (TMK m. 174 f. 1)
Mevcut veya beklenen menfaatleri boşanma yüzünden zedelenen kusursuz veya daha az kusurlu eş, kusurlu eşten uygun bir maddi tazminat isteyebilecektir. Boşanma davasında usulüne uygun şekilde talep edilmesi halinde hakim maddi tazminat ödenmesine karar verebilecektir.
C) Yoksulluk Nafakası ( TMK m. 175 f. 1 )
Boşanma yüzünden yoksulluğa düşecek taraf, kusuru daha ağır olmamak koşuluyla diğer eşten isteyebilecektir. Davacı eşin yoksulluğa düşmesi halinde, usulüne uygun şekilde talep edilmesi halinde yoksulluk nafakası bağlanmasına hükmedilebilecektir.
D) Tedbir Nafakası
Onur kırıcı davranış nedeniyle açılan boşanma davasında davacı eşin talebi halinde, tedbir nafakasına hükmedilebilecektir. Davacıyla birlikte yaşayan ergin olmayan ortak çocukları için tedbir nafakası istenebilecektir. Davacının ihtiyacı olmasa dahi dava tarihinden itibaren tedbir nafakasına hükmedilmelidir.
E) Velayet
Boşanma davasında çocuğun üstün yararına ve güvenliğine aykırı olmayacaksa davacı eşe velayet verilebilecektir.
Onur Kırıcı Davranış Nedeniyle Boşanma Davasında Davalı Açısından Fer’i Sonuçları
A) Manevi Tazminat (TMK m. 174 f. 2 )
Onur kırıcı davranışta bulunan eşe manevi tazminat verilir mi?
Davanın kabulü halinde davalı eş, tam kusurlu olduğu için manevi tazminat isteme hakkı yoktur.
B) Maddi Tazminat (TMK m. 174 f.1)
Onur kırıcı davranışta bulunan eşe maddi tazminat verilir mi?
Boşanma davasının kabulü halinde davalı eş, tam kusurlu olduğu için maddi tazminat isteme hakkı yoktur.
C) Yoksulluk Nafakası
Onur kırıcı davranışta bulunan eşe yoksulluk nafakası verilir mi?
Boşanma davasının kabul edilerek boşanma kararı verilmesi halinde, davalı eş tam kusurlu olarak kabul edilecektir. Davalı eş yoksulluğa düşse dahi yoksulluk nafakası isteme hakkı olmayacaktır.
D) Tedbir Nafakası
Onur kırıcı davranışta bulunan eşe çocuğun tedbir nafakası verilir mi?
Boşanma davasının devamı süresince davalı eşin tedbir nafakası ihtiyacı varsa, tedbir nafakası ödenmesine karar verilebilecektir.
E) Velayet
Boşanma davasında davalı eşe velayetin verilmemesi gerekse de, davalı eşe velayetin verilmesini mutlak olarak engellemeyecektir. Velayetin verilmesinde çocuğun güvenliği gözetilecektir.
Boşanma sürecinizin profesyonel hukuk ekibimiz tarafından takip edilmesini isterseniz bizimle iletişime geçebilirsiniz.>>>>>
